Tanzimat Fermanı

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Osmanlı İmparatorluğu’nda bilindiği ve kabul edildiği üzere Sened-i ittifak anayasal tarihimizin ilk hadisesidir. Yaklaşık otuz yıl sonra anayasal sürecin ikinci aşaması olan Tanzimat Fermanı, 2.Mahmut tarafından Mustafa Reşit Paşa’ya hazırlatılmıştır (3Kasım 1839). Osmanlı halk efkarının, henüz batı medeniyetinin demokratikleşme adına ortaya koydukları mücadeleden haberleri olduklarını söyleyemeyiz. Osmanlı padişahlarının ise imparatorluğun girdiği çalkantılardan kurtuluş reçetesini onlar gibi hareket ederek sağlanacağını görmüş olacaklar ki, bu uğurda 2.Mahmut Tanzimat Fermanı‘nı tek yanlı olarak deklare etmiştir.

Sened-i İttifak‘ın zorunlu iç dengeler neticesinde “Ayanlar” ile imzalanan mutakabatının yanında Tanzimat Fermanı, Osmanlı’da demokratikleşme adına atılan ilk somut adımdır diyebiliriz. Bizzat Koca Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Parkı’nda okunmuştur. Bu yüzden tarihte bir adı da Gülhane Hatt-ı Hümayünü olarak bilinir.

Genel hatlarıyla fermanın içeriğine bakacak olursak hükümdarın kendi gücünün sınırlanması olmak üzere, özellikle kişi hakları ve yargı ilkeleri alanında getirilen yeni kurallar bütünüdür. Şekil ve içerik açısından gerçek bir anayasa olduğunu söylemek zor olsa da hukuki manzumeler noktasında imparatorluğun Monarşik düzenine bir derece de olsa şeklen sınırlandırmalar getirmiştir.