Doğu cephesinde kalan bütün bu yapıların en dışında Mersinli Avlu’nun bir benzeri olan Revaklı saray ve Hanımlar kulesi III. Yusuf döneminde yapıldı. Bu sarayı kendi cariyeleri inşa ettirmişti. Revaklı sarayı ve havuzun hemen güneyindeki teraslanmış bahçelerle birlikte ” Medine ” denilen şehirdeki yerleşim alanlarınada komşuydu.
Vezir İbn Hatib’in yazılı kayıtlarında Nasri sarayı’nıngüney cephesindeki sultan Yolu’nun üzerine 1303-09 arasında III. Muhammed döneminde Elhamra Cami inşa edildi. 1923-36 arasında araştırma ve restorasyon kuruluna başkanlık edem mimar Torres Balbas bunun sekizgen mihraplı, üç nefli ve içi sütunlu bir cami olduğunu tespit etmiştir. Cami EndülüsEmevi ve Muvahhid sanatından etkilerin ağırlıkta olduğu bir üsluptaydı. Minber kısmı kızıl mermer ve abanoz ağacından yapılmıştı. Camiden kalan bronz-gümüş avize Madrid Arkeoloji Müzesi’nde korunmaktadır. 1576’da yerine günümüzdeki santra maria kilisesi yapılmıştır.
ELHAMRA UNESCONUN KANATLARI ALTINDA!..
Elhamra sarayı geçirdiği trajik yılların ardından 10 şubat 1870’de ispanya Kraliyet kayıtları listesi’ne. 11 Haziran 1896’da ” İspanya tarihi ve sanatsal ulusal eserleri ” listesine dahil edildi. İspanya kalkınma bakanlığı bünyesinde kurulan bir araştırma komisyonu ilk olarak 1905 yılında restorasyon çalışmaları başlatıldı. Granada güzel sanatlar akademisi’nin öğretim üyelerinden arkeolog Manuel Gomez-Moreno 1918 yılına kadar Elhamra’yı adeta akademinin en önemli atölyesi haline getirmişti. Mimiar Prieto Moreno’nun 19422de restorasyon faliyetlerinin başına getirilmesiyle kesintiye uğrayan çalışmalar 1970’e kadar devam etmiştir. Elhamra nihayet 1984’ün 29 Ekim 2 Kasım tarihleri arasında Arjantin’in Buenos Aires şehrinde imzalanan UNESCO kararnamesi ile Dünya Kültür Miras listesi’ne alındı. İspanyanın Avrupa Birliği’ne girmesi ” Endülüs Tarihi Mirası ” adlı kanunun hazırlanmasına zemin hazırlamış (1991) ve Endülüs bölgesinin tarihi, kültürel ve arkeolojik mirasının dünyaya kazandırılmasında önemli rol oynamıştır. 1994 yılında UNESCO tarafından onaylanan isim değişikliği ile Elhamra, Cennetü’l-Arif Bahçeleri ve Albayzin semti adını alarak koruma alanı 650 hektara çıkarıldı.
İşte bazı görseller.