1974 yılına gelindiğinde Türkiye’nin Londra ve Zürih’te yapılan anlaşmalarla Kıbrıs adası üzerinde sağladığı garantörlük (Yunanistan ve İngiltere diğer iki garantör ülkeydi) yetkisi, Rum tarafınca beğenilmedi. Anlaşma şartları gereğince ada üzerinde konuşlandırılacak Türk askeri varlığı da Rumların karşı çıktığı hükümlerdendi. Oluşturulan siyasi yapı da çoğunluk Rum tarafına verilmişti. Buna göre Cumhurbaşkanı seçilen Papaz Makarios ve yardımcısı Dr.Fazıl Küçük, yürürlükteki anlaşmanın ilk yöneticileri oldular.
Rumlar’ın çoğunluğu her alanda taraflarca kabul edilmiş olmasına rağmen Papaz Makarios, önce gizli hemen sonra da açıkça yürüttüğü “Enosis” faliyetlerini destekledi. Eoka eliyle sürdürülen Enosis yapılanması Kıbrıs adası‘nın tamamını ana karaya (Yunanistan’a) bağlama projesiydi. Yunan desteğiyle palazlanan Eoka çetelerinin planlı saldırıları katliama dönüşünce dönemin başbakanı Bülent Ecevit bu durumda Türkiye’ye Zürih anlaşmasınca sağlanan garantörlük yetkisini de öne sürerek adaya müdahale edileceğini dünyaya deklare etmiş oldu.
Açıklamanın hemen ardından Kıbrıs harekatının ilk ayağı olan adaya çıkarma yapılması için Türk ordusuna start verildi. 22 Temmuz’da 3. Paraşüt Taburunun taarruzu sonucu, Deliktepe’nin ele geçirilmesiyle, Türk askeri önce Girne’yi kontrolüne aldı, daha sonra da hızla Lefkoşa’ya taarruza geçti. Böylece Kıbrıs harekatının ilk ayağı, ateşkes başlamadan hemen önce Girne-Lefkoşa hattı birleşti.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin arabuluculuğuyla 22 Temmuz 1974 tarihinde ateşkes ilan edildi. Bunun üzerine taraflar Cenevre’ye davet edilerek anlaşmanın nihayete erdirilmesi öngörülse de Rumların saldırgan ve uzlaşmaz tutumu devam edince “Ayşe Tatile Çıksın” koduyla Türk ordusu ikinci kez harekata getirilerek Rum ve Yunan tarafının direnci kırılmak istenmiştir. Türk ordusu hızlı ilerleyişi neticesinde Magosa ve Lefke’ye ulaşarak Rum tarafını anlaşmaya zorlamıştır. Yapılan anlaşmalardan sonra ada ikiye bölünmüştür. Türk tarafı 13 Şubat 1975 de Kıbrıs Türk Federe Devleti’ni, 15 Kasım 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni ilan etmiştir.
News
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.