MİLLİ VARLIĞA ZARARLI CEMİYETLER
Türkler ve Müslümanlar tarafından kurulan bu cemiyetler açık yada gizli bir şekilde İngiltere desteğinde hareket etmişlerdir. Bu cemiyetlerin amaçları yabancı bir devletin desteğini alarak saltanat ve halifeye bağlı kalmak olmuştur.
Anadolu’nun çeşitli yerlerinde Milli Mücadele’ye karşı çıkan ayaklanmalarda rol porno izle
oynayan bu cemiyetler, yaptıkları çalışmalarla milli birlik ve beraberliğe zarar vermişlerdir. Zamanla Hürriyet ve İtilaf Fırkası altında toplanan bu cemiyetler Milli Mücadele ruhuna ters düşen hareketlerde bulunmuşlardır.
Milli varlığa zararlı cemiyetler kısaca şu şekilde özetlenebilir:
1. Hürriyet ve İtilaf Fırkası: 1919 yılının Ocak ayında İttihat ve Terakki partisine karşı saltanatı savunmak amacı ile muhalif bir parti olarak kurulmuştur. Kurtuluş Savaşı yıllarında da milli mücadeleye karşı olanların toplandığı bir örgüt haline gelmiştir.
Hürriyet ve İtilaf Fırkası, Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra Milli Mücadeleye karşı faaliyetlerde bulunmuştur. Diğer zararlı cemiyetlerle işbirliği yapan bu fırka, Milli mücadele hareketlerini başarısızlığa uğratmak için çaba sarf etmiştir.
2. Sulh ve Selamet-i Osmaniye Cemiyeti: 14 Ocak 1919 yılında Sulh ve Selamet cemiyeti ile Selamet-i Osmaniye Fırkasının birleşmesiyle kurulan bu cemiyet; İstanbul hükümeti tarafından desteklenmiş ve Meşrutiyet esasını benimsemişlerdir. Devletin kurtuluşunun hilafet ve saltanata bağlı kalmakla olabileceğini savunmuşlardır. Meşrutiyet ve demokrasi esaslarını benimsemişler, Damat Ferit Paşa hükümetine destek vermişlerdir.
3. Teali-i İslam Cemiyeti: 19 Şubat 1919 yılında kurulan bu cemiyet; hilafet ve ümmetçilik esaslarını benimsemiştir. Vatanın kurtuluşunun İslam dinine yönelmek ve İslam birliği sağlamakla olabileceğini savunmuşlardır. Konya ve Bursa’da şubeler açmışlar, dini istismar edecek faaliyetlerde bulunmuşlarsa da halktan yeterli seviyede ilgi görememişlerdir.
4. Kürt Teali Cemiyeti: 1919 yılının Mayıs ayında kurulan bu cemiyet; Wilson ilkelerine dayanarak bağımsız bir Kürt devleti kurmayı amaçlamış, Doğu ve Güneydoğu’da faaliyetlerde bulunmuştur. İlk etapta Ruslar tarafından destek gören bu cemiyete zamanla İngilizler destek çıkmıştır. Doğu Anadolu bölgesinde (Erzurum, Diyarbakır, Van, Bitlis, Harput) şubeler açmışlarsa da halktan yeterli desteği alamamışlardır.
5. İngiliz Muhipleri Cemiyeti: 20 Mayıs 1919 da İstanbul’da kurulan bu cemiyet; ülkenin kurtuluşunun İngiliz himayesine girmekle mümkün olacağını savunmuştur. İngiltere ve İstanbul hükümeti tarafından desteklenen cemiyetin amacı; ülkede karışıklıklar çıkarmak, yıpratıcı propagandalar yaparak milli bilinci bozmak ve işgalci güçlerin işlerini kolaylaştırmaktır.
İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin kurucuları arasında Sadrazam Damat Ferit Paşa ve padişah Vahdettin’de bulunmuştur.
6. Wilson Prensipleri Cemiyeti: 14 Ocak 1919 yılında kurulan bu cemiyet kurtuluşun Amerikan mandasına girmek olduğunu savunmuştur. Bu cemiyetin kurucularından Halide Edip zaman içinde Milli Mücadeleye katılmıştır
7. Trabzon ve Havalisi Adem-i Merkeziyet Cemiyeti: 1919 yılının Ocak ayında kurulmuş ve 28 Eylül 1919 yılında Hürriyet ve itilaf cemiyetine katılmıştır.
8. Nigehban Cemiyet-i Askeriyesi: 1919 yılının Ocak ayında kurulan bu cemiyet Hürriyet ve İtilaf Fırkası ile hareket etmiştir. Osmanlı ordusundan ayrılmış emekli subaylar tarafından kurulmuş, Milli Mücadele’ye karşı çıkan ayaklanmalara destek vermiştir. (I. T.B.M.M dönemi – Düzce – Adapazarı Ayaklanması)
9. Lazistan Selamet-i Milliye Cemiyeti: 23 Nisan 1919 yılında Gürcülerin çıkarlarına hizmet eden para ile tutulmuş insanlardan oluşan bir cemiyettir.
10. Osmanlı İla-yi Vatan Cemiyeti: 19 Kasım 1919 yılında kurulan bu cemiyet padişah taraftarı olmuş ve Müdafaa-i Hukuk cemiyetlerinin karşısında yer almıştır.
Kaynak adres : http://www.tarihin.com/cemiyetler/463-milli-varliga-dusman-zararli-cemiyetler.html.html
News
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.