Yeni Osmanlılar Kimlerdir ?
(Genç Osmanlılar veya Jöntürkler)
Osmanlı imparatorluğunun kurtarılması için bir Anayasa ile meşrutiyetin ilan edilmesini, yapılacak serbest seçimlerle meclisin toplanmasını, devlet işlerinin bu meclis tarafından denetlenmesini, böylece baskı yönetimine son verilmesini gerekli gören Türk aydınlarının kurdukları derneğe verilen addır. 1865’te İstanbul’da gizli bir dernek olarak kurulmuştur. Bu sırada Avrupa’da meşrutiyetle yönetilen devletlerin sayısı artmıştı. Yeni Osmanlılar, Tanzimat döneminde
yapılan yenilikleri yeter görmüyorlardı. Bunlar, meşrutiyet yönetimi kurulur, Mebuslar Meclisinde Müslüman olmayanlar da temsil edilirse ırk, dil, din ayrılıklarının ortadan kalkarak Osmanlı birliğinin sağlanacağı ve işlerin düzeleceği kanısında idiler. Derneğin kurucuları Mehmet, Nuri, Reşat, Ayetullah ve Namık Kemal’di. Başkanlığı Mehmet Bey yapıyordu. Derneğe daha sonra Ziya Paşa, Ali Sururi, Ebuzziya Tevfik, Refik ve Agâh efendiler katıldılar. Mısır hanedanından Mustafa Fazıl Paşa da dernekte önemli rol oynadı. Derneğin girişimleri, sadrazam Ali Paşa tarafından iyi karşılanmadı. Ali Sururi, Kastamonu’ya sürüldü. Namık Kemal ve Ziya Paşa memur olarak İstanbul dışına gönderildi. Derneğin ileri gelenleri, Mustafa Fazıl Paşanın çağrısı üzerine Paris’e gittiler. Avrupa’da yayın yoluyla çalışmalarını sürdürdüler. Fakat, laiklik konusunda anlaşamadılar ve ikiye ayrıldılar. Ziya Paşa ile Namık Kemal, din ve devlet işlerinin ayrılmasını doğru bulmuyorlardı. Meşrutiyet yönetiminin gerçekleştirilmesinde de aralarında düşünce ayrılığı vardı.Yeni Osmanlılar, 1871’den sonra, hükümetle anlaşarak veya genel aftan yararlanarak yurda döndüler. Devlet hizmetinde görev aldılar. Bunların istedikleri özgürlük ve demokrasi ilkeleri, aydınlar ve yarı aydınlar arasında geniş ölçüde yayıldı. Yeni Osmanlıların bir bölümü, ilk sadrazamlığı sırasında Mithat Paşanın çevresinde toplandılar ve onu desteklediler. Mithat Paşanın sadrazamlığı ancak iki buçuk ay kadar sürdü. Güllü Agop’un Gedikpaşa’daki tiyatrosunda Namık Kemal’in “Vatan yahut Silistre” adlı piyesinin ilk temsil edildiği gece olaylar çıktı. Namık Kemal tutuklanarak Magosa’ya sürüldü. Derneğin öteki üyeleri de çeşitli yerlere sürüldüler. Yeni Osmanlılar, bundan sonra da özgürlük yolundaki çalışmalarını sürdürdüler. 1876’da Anayasanın ilanını ve Birinci Meşrutiyet döneminin açılmasını sağladılar.II. Abdülhamit’in Mebuslar Meclisini dağıtması ve baskı yönetimini kurması, derneğin sonu oldu
Kaynak adres : http://www.tarihin.com/fikir-akimlari/yeni-osmanlilar-kimlerdir-.html.html
Osmanlı Fikir Akımları
News
