Sevr Antlaşması, 10 Ağustos 1920 yılında Fransa’nın Sevr banliyösünde imzalanmıştır. Anlaşmaya taraf ülkeler ise; İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonyadır. Bunun yanında müttefik devletler safında yer alan, Belçika, Romanya, Yunanistan, Polonya, Çekoslavakya ve Sırplar da Türkiye’nin karşısında yer alırlar.
1.Dünya savaşını kazanan Müttefik güçleri (İtilaf Devletleri) Almanya ile Versay, Avusturya ile Saint German, Macaristan ile Trianon, Bulgaristan ile Neulliy antlaşmalarını imzaladıktan sonra İttifak Devletlerinin son devleti olan Osmanlı İmparatorluğu’na da Sevr Antlaşması‘nı dikte etmişlerdir.
Sevr Antlaşması önemi
Osmanlı Devletinin, 1.Dünya Savaşından yenik çıkmasının ardından 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütarekesi, Milli Mücadele döneminin de başlamasını sağlamıştır. Başkent İstanbul’u işgal eden İtilaf Devletleri aslında Osmanlı Devleti’nin de 600 yıllık hakimiyetine son vermişlerdir. Ama yinede saltanat lağv edilmemiş, Anadolu ele geçirilirken el altında bulundurulacak kukla bir padişahın işgali kolaylaştıracağı hesap edilmiştir.
İstanbul’un kaybedildiğini gören başta Mustafa Kemal olmak üzere bütün vatanseverler “sine-i millete” dönerek, Kurtuluş mücadelesini Anadolu’dan başlatmışlardır. Giderek güçlenen Anadolu direnişi karşısında hırçınlaşan işgal güçleri, kendi kamuoylarına savaşı devam ettirecek gerekçeyi sunamayınca, Yunanistan’ı tetikçi olarak kullanıp sırtını sıvazlamışlardır.
Kendilerine mezar olacak Anadolu’ya büyük bir ihtirasla saldıran Yunan kuvvetleri, Anadolu’nun içlerinde önce saplanıp kalmış, sonra da geri çekilmeye başlamışlardır. İtilaf devletleri bu gidişi durdurma adına ve Türklerin giderek güçlenen milli şuurunu yok etmek için Sevr Antlaşması‘nı peydah etmişlerdir.
Sevr Antlaşması maddeleri
Sevr Maddelerini sıralayacak olursak;
1.Sınırlar: Edirne ve Kırklareli dahil olmak üzere Trakya’nın büyük bölümü Yunanistan’a, Güney Anadolu’nun büyük bölümü Suriye’ye bırakılacak, İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacaktı.
2.Boğazlar:Boğazlar uluslararası bir komisyona terk edilecek, boğazlardan serbest geçiş hakkı sağlanacak.
3.İzmir: 5 yıl sonra gerçekleştirilecek halk oylaması ile İzmir, Yunanistan veya Türkiye’ye bırakılacaktır.
4.Ermenistan ve Kürt bölgeleri ile Anadolu topraklarının önemli bir kısmı bu iki millete bırakılacaktı.
5.Arap toprakları ve Ege adaları hakkında Türkler bütün iddialarından vazgeçeceklerdi.
6.Borçlar ve Savaş Tazminatı hususunda Türklere yükümlülükler getirilmiştir.
7.Savaş suçları adı altında özellikle, sözde Ermeni soykırımına neden olanlar cezalandırılacaktı.
8.Azınlık hakları ve Kapitülasyonlar ;Azınlıklar için öngörülen ayrıcalık neticesinde komisyonlar oluşturulacak. Kapütilasyonlara ise Türkiye aleyhine düzenlemeler şart koşulmuştur.
Meclisi Mebusan’ın kapatılmasıyla Padişahın önüne gelmeyen bu antlaşma ölü doğan bir antlaşma olarak nitelendirilmiştir. Yine de İtilaf Devletleri’nin bu antlaşmadan geri döndüklerini söyleyemeyiz; fakat kanla barutla kazanılan Milli Mücadele sonunda kurulan Türkiye Cumhuriyeti bu anlaşmayı şeklen de hukuken de tarihe gömmüştür.
News
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.